Een grote rekening-courant schuld aanpakken vraagt doordachte fiscale optimalisatie kmo. In dit artikel tonen we hoe je de rc-schuld wegwerken kunt via kapitaalvermindering, dividend (o.a. dividend VVPR-bis en liquidatiereserve) of loon, met aandacht voor roerende voorheffing, nettoactieftest, liquiditeitstest, vennootschapsbelasting, vastgeklikte reserves en loonoptimalisatie. Je krijgt een helder, onafhankelijk advies kmo-kader om snel en compliant de juiste keuze te maken.
Inleiding en relevantie
Een rc-schuld in de vennootschap wijst erop dat een zaakvoerder of aandeelhouder middelen heeft opgenomen die de vennootschap te goed heeft. Dat creëert financiële en fiscale risico’s: rentelasten, mogelijke herkwalificaties en een onrustig balansbeeld. Door de rc-schuld te compenseren via een uitkering die je vervolgens verrekent (schuldvergelijking), herstel je structuur en verlaag je risico.
De uitdaging: welke route levert het beste nettoresultaat met de minste risico’s? Afhankelijk van je winst, reserves, cashflow en timing kan kapitaalvermindering, dividend of loon de slimste keuze zijn. Hieronder krijg je de essentie, inclusief de kernregels rond roerende voorheffing, tests bij uitkering en impact op vennootschapsbelasting.
Keuzepad kapitaalvermindering
Kapitaalvermindering kan een efficiënte manier zijn om middelen uit de vennootschap te halen en die te compenseren met de rc-schuld. Let op de fiscale pro-rataregels tussen inbreng en (belaste) reserves: een onjuiste kwalificatie kan leiden tot (onverwachte) roerende voorheffing. In een BV gelden de nettoactieftest en de liquiditeitstest; een correct onderbouwd besluit is cruciaal.
Goed wanneer: je beschikt over voldoende inbreng, wil de balans vereenvoudigen en hebt oog voor de formele stappen (besluiten, verslaggeving, eventuele notariële akten). Valkuilen zijn een te snelle beslissing zonder simulaties, onvoldoende aandacht voor de uitkeringstesten en anti-misbruikbepalingen, en het onderschatten van de impact op toekomstige uitkeringsruimte.
Wanneer overwegen?
- Er is substantiële inbreng en beperkte nood aan belaste reserve-uitkeringen.
- De uitkering doorstaat de nettoactieftest en liquiditeitstest met ruime marge.
- Je wil de rc-schuld wegwerken zonder extra cashbeweging (compensatie/vergelijking).
Keuzepad dividend en reserves
Dividend kan fiscaal interessant zijn als je stabiele winst en beschikbare reserves hebt. Onder voorwaarden kan dividend VVPR-bis een verlaagde roerende voorheffing opleveren. Daarnaast biedt de liquidatiereserve flexibiliteit: je betaalt vooraf een heffing, waarna bij latere uitkering (na wachttijd) een lagere belasting geldt of zelfs vrijstelling bij liquidatie. Controleer de voorwaarden, wachttijden en formaliteiten.
Ook de historiek van vastgeklikte reserves kan relevant zijn: hun behandeling volgt specifieke regels. Maak altijd een netto-analyse: brutodividend, roerende voorheffing en eventuele wachttijd versus de netto-impact op de rc-schuld. Dividend is in de praktijk vaak de snelste route, mits correcte kwalificatie en onderbouwing.
Checklist dividendbeslissing
- Zijn er voldoende (beschikbare) reserves en winst?
- Komt de vennootschap in aanmerking voor VVPR-bis en zijn de termijnen gerespecteerd?
- Welk nettoresultaat haal je t.o.v. andere routes, inclusief timing en cashimpact?
Keuzepad loon en alternatieven
Een bonus, tantième of loonsverhoging kan de rc-schuld neutraliseren via compensatie, met als voordeel dat de kost in vennootschap aftrekbaar is (impact op vennootschapsbelasting). Keerzijde zijn personenbelasting en RSZ. Loonoptimalisatie (bv. kosten eigen aan de werkgever, mobiliteitsoplossingen, een doordachte benefitmix) kan de totale fiscale en sociale kost drukken en zo de netto-impact verbeteren.
Dit pad past bij situaties met behoefte aan aftrekposten in de vennootschap of wanneer de persoonlijke fiscale ruimte toelaat om de belastingdruk te spreiden. Maak steeds een simulatie die rekening houdt met RSZ, tarieven in personenbelasting en de aftrek in de vennootschap, zodat je een eerlijke vergelijking krijgt met kapitaalvermindering en dividend.
Voorbeelden van optimalisatie
- Gedeeltelijke bonus + kosten eigen aan de werkgever voor een betere nettobalans.
- Gespreide tantièmes over boekjaren om piekbelasting te vermijden.
- Mobiliteitsbudget of gerichte benefits om de werkgeverskost te verlagen.
Scenarioanalyse voor KMO’s
Kies niet op buikgevoel, maar op cijfers en risico. Vergelijk per scenario: totale fiscale/sociale kost, roerende voorheffing of RSZ, timing (wachttijden bij liquidatiereserve of VVPR-bis), uitkeringstesten en cashflow. De winnende optie is die met de beste verhouding tussen nettoresultaat en risico, vandaag én op langere termijn.
Praktische beslisboom: 1) is er voldoende inbreng en slagen de uitkeringstesten ruim? Overweeg kapitaalvermindering. 2) Zijn er beschikbare reserves en voldoe je aan VVPR-bis of is een liquidatiereserve aangelegd? Vergelijk dividendvarianten. 3) Is aftrek in de vennootschap wenselijk en is er persoonlijke fiscale ruimte? Toets een loon-/tantième-route met loonoptimalisatie. Werk tot slot met een heldere simulatie en documenteer de keuze.
Snelstart voor simulatie
- Inventariseer reserves, inbreng, winst en cashpositie.
- Check voorwaarden en tests: nettoactieftest, liquiditeitstest, VVPR-bis, liquidatiereserve.
- Bereken per scenario de netto-uitkomst na roerende voorheffing/RSZ en vennootschapsbelasting.
- Weeg timing, risico’s en documentatie-eisen mee en kies de best passende route.
Risico’s, compliance en implementatie
Correcte kwalificatie en documentatie zijn onmisbaar. Voor BV’s zijn nettoactieftest en liquiditeitstest doorslaggevend; leg onderbouwing, continuïteitsinschatting en cijfers vast. Houd rekening met anti-misbruikbepalingen, de historiek van reserves (incl. vastgeklikte reserves) en mogelijke impact op bankconvenanten of dividendpolitiek.
Plan de uitvoering stap voor stap: juridische besluiten, notulen en eventuele notariële akten; fiscale aangiftes en roerende voorheffing; loonadministratie bij tantièmes/bonussen; en een duidelijke schuldvergelijking zodat de rc-schuld administratief en boekhoudkundig verdwijnt. Zo borg je compliance én vermijd je onaangename verrassingen.
Praktische checklist
- Formele besluitvorming en juiste kwalificatie van de uitkering.
- Testen en ratio’s documenteren, inclusief cashprognose.
- Fiscale en sociale impact vooraf simuleren; nazorg in boekhouding en payroll.
Wens je advies op maat voor jouw onderneming of een snelle simulatie? Vraag vrijblijvend een analyse aan en ontdek hoe Company Assist jouw organisatie onafhankelijk begeleidt naar minder risico en een beter nettoresultaat.
Wens je hierover meer informatie? Neem contact op met onze experten voor een verkennend gesprek.
